Saat kaç? – Kotorıy ças?

Bugünkü dersimizde Rusça saatleri sormayı ve cevap vermeyi öğreneceğiz. Ruslar, ‘Saat kaç?’ sorusunu sormak için ‘Сколько времени’ [Skól’ka vrémini] veya ‘Который час’ [Katórıy ças?] diye sorarlar. Cevap farklı şekillerde verilebilir. Bu derste tam saatleri ve saatle dakika belirlemeyi inceleyeceğiz.

Ruslar zamanı kendilerine özgü bir şekilde algılıyorlar. Ruslar, Avrupalılara göre zaman konusunda oldukça serbestler, hatta dakik de değiller. Oysa Ruslar, önemli görüşmelere geç kalan insanları olumlu karşılamamakla birlikte resmi olmayan görüşmeye 10, hatta 15 dakika geç kalabilirler. Bu durum genellikle normal karşılanır. Bu yüzden Ruslar, görüşme saatini ayarlayarak her zaman ‘yaklaşık’ saati söylemeyi tercih ederler: ‘часо́в в семь’ – ‘yaklaşık saat yedide’;‘о́коло двух’ – ‘saat iki sularında’ vb.). Bu davranışlar, Rusların hayatlarını erkenden planlama alışkanlığı olmadığından kaynaklanır. Tabii ki, bu ağırlıklı olarak özel hayat ve sabit takvime bağlı olmayan işler için uygundur.

I. Saatler

İlk önce tam saatlere bakalım. Tam saati söylemek için Ruslar,‘ровно’ [róvna] kelimesini kullanırlar:

1.
- Сколько времени? – Saat kaç?
- Сейчас ровно 10 (десять) часов. – Saat tam on.
- Спасибо! – Teşekkürler!

Aşağıdaki tabloda ‘saat’ anlamına gelen ‘час’ kelimesinin sayılarla kullanma şekillerini görebilirsiniz. Bunu ezberlemeye çalışın:  

1 (один)	час [ças]
2 (два), 3, 4	часа [çisá]
5 – 20	часов [çisóf]

Tabii ki Ruslar da Türkler gibi, öğleden sonraki saatleri söylerken bunları basitleştirmek için tek haneli sayıları kullanmayı tercih ederler. Örneğin, ‘saat 13 (on üç)’ yerine ‘saat 1 (bir)’ derler. Aynı şekilde ‘saat 16’ için ‘saat 4’, ‘saat 22’ için ‘saat 10’ kullanılır.
Ruslar, ‘yaklaşık saati’ söylemek için ‘почти́’ [paçtí] ve ‘приме́рно’[primérna] kelimelerini kullanırlar:

2.
- Прости́те, кото́рый час? – Affedersiniz, saat kaç?
- Почти́ два часа́. – Saat yaklaşık iki.
- Спаси́бо. – Sağolun.

3.
- Ско́лько сейча́с вре́мени, не зна́ете? – Şu an saat kaç, biliyor musunuz?
- Приме́рно двенна́дцать часо́в. – Saat yaklaşık on iki.
- Большо́е спаси́бо! – Çok teşekkür ederim. 

Bazen ‘yaklaşık saati’ söylemek için Ruslar cümledeki kelime sırasını değiştirir, yani ‘четыре часа’ yerine ‘часа четыре’ söylerler:

4.
- Вы не зна́ете, кото́рый час? – Saat kaç, biliyor musunuz?
- То́чно не зна́ю. Часа́ четы́ре. – Tam olarak bilmiyorum. Saat yaklaşık dört.

Ruslar, saatleri söylerken ‘уже́’ [ujé] kelimesini kullandıkları zaman şaşırdıklarını göstererek saat artık geç olduğunu ve zamanın ne kadar hızlı geçtiğini kastedebilirler:

5.
- Прости́те, кото́рый час? – Affedersiniz, saat kaç?
- Уже́ двенна́дцать. – Saat on iki oldu.
- Спаси́бо! – Teşekkürler.

6.
- Ско́лько сейча́с вре́мени? – Şu an saat kaç?
- Почти́ во́семь часо́в. –Saat yaklaşık sekiz.
- Как? Уже́?! Не мо́жет быть! – Nasıl yani? Saat sekiz mi oldu? Olamaz!

II. Saat + dakika

Bugünkü derste Rusça saatle dakika söylemenin en kolay yolunu inceleyeceğiz. Buna ‘elektronik saat’ prensibi diyebiliriz. Bu prensibe göre saatle dakikalar elektronik saat kadranında yansıtıldığı gibi söylenebilir.

Aşağıdaki tabloda ‘dakika’ anlamına gelen ‘минута’ kelimesinin sayılarla kullanımını bulabilirsiniz. Bunları da ezberlemeye çalışın:

1 (одна́)	мину́та [minúta]
2 (две),3,4	мину́ты [minútı]
5 – 20	мину́т [minút]

7.
- Ско́лько вре́мени? – Saat kaç?
- (15.30) Сейча́с 3 (три) часа́ 30 (три́дцать) мину́т. – Saat üç otuz.

8.
- Кото́рый час? – Saat kaç?
- Де́сять часо́в де́сять мину́т. – Saat on on.
- Спаси́бо! – Teşekkürler!

-Rusya'nın Sesi-